کد مطلب:45737 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » سياست و حكومت

چرا وظيفه انتخاب هيأت حاكمه بر عهده ولي فقيه گذاشته نمي شود؟

در پاسخ اين سؤال توجه به دو نكته مهم ضروري مي باشد: {Tالف) جمهوري بودن نظام و توجه به جايگاه و نقش مردم:T} همچنان كه مي دانيد نظام حكومتي ما «جمهوري اسلامي» مي باشد كه در واقع مبين دو ركن اساسي است كه مهمترين آن اسلاميت نظام است كه مبيّن امتياز و برتري اساسي نظام ما بر ساير نظام هاي جمهوري غير ديني مي باشد. بر اساس اين ركن مشروعيت نظام الهي بوده و قوانين و محتواي حكومت بايد تابع احكام و دستورات اسلامي باشد از آنجا كه سؤال مربوط به اين بخش نمي شود به توضيح اين ركن نمي پردازيم. دومين ركن نظام، جمهوري بودن نظام است. نظام جمهوري متكي بر مشاركت همه جانبه و گسترده مردم در امور عمومي از طريق انتخابات و همه پرسي است. در اين خصوص، زمامداري و اداره امور كشور ما به اتكاء آراء عمومي است (اصل ششم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران) و تعيين رهبر توسط خبرگان منتخب مردم (اصل يكصد و هفتم قانون اساسي) و انتخابات رياست جمهوري، مجلس شوراي اسلامي و شوراهاي محلي به طور مستقيم با مردم است (اصول 114، 62 و 100 قانون اساسي). علت آن است كه از سويي بر اساس آيات و روايات و ادله عقلي متعدد، فقيه جامع الشرايط در دوران غيبت براي اداره و رهبري جامعه منصوب گرديده است، از سوي ديگر تحقق و استمرار حكومت و حاكميت فقيه در زمان غيبت امام معصوم(ع) به پذيرش جامعه و مقبوليت مردمي بستگي دارد؛ يعني، اين مردم و مسلمانان هستند كه بايد زمينه تحقق و استقرار اين حاكميت را فراهم كنند و تا مردم نخواهند نظام اسلامي محقق نخواهد شد و فقيه نظير همه پيامبران و امامان(ع) تنها در صورتي كه خود مردم به حكومت وي تمايل نشان دهند دست به تشكيل حكومت خواهد زد. كمك و همدلي و مشاركت مردم در تعيين و انتخاب كارگزاران و نمايندگان و... در عينيت بخشيدن و بالا بردن مقبوليت و كارآمدي حكومت حتي پيامبر(ص) بسيار مؤثر مي باشد. حضرت امير(ع) مي فرمايد: {Hلولا حضور الحاضر و قيام الحجة بوجود الناصر... لالقيت جعلها علي غاربها...H}{M؛ اگر حضور بيعت كنندگان نبود و با وجود ياوران حجت بر من تمام نمي شد... رشته كار [حكومت ] را از دست مي گذاشتم M}، {V(نهج البلاغه، خطبه سوم)V}. همچنين از آن حضرت نقل شده است {Hلا رأي لمن لا يطاع H}{M؛ كسي كه فرمانش پيروي نمي شود رأيي نداردM}، {V(نهج البلاغه، خطبه 27)V}. و نيز بر اساس آيه مباركه {A{/Bوَ أَمْرُهُمْ شُوري بَيْنَهُمْ {w8-11w}{I42:38I}/}A} در امور مربوط به خود مردم كه با «امرهم» ياد شده است، مشورت با مردم و ارزش قائل شدن به رأي و نظر مردم در اموري كه مربوط به خود آنان مي باشد از قبيل انتخاب نمايندگان مجلس، رئيس جمهور و... بسيار با اهميت و مورد تأكيد شرع مقدس اسلام مي باشد. اين سخنان همگي بيانگر نقش مردم و دخالت مؤثر آنها در تعيين سرنوشت خويش در پيدايش و تثبيت حكومت الهي و كارآمدي آن، اعم از حكومت رسول الله و امامان معصوم(ع) و حكومت ولي فقيه در زمان غيبت مي باشد. زيرا نظام اسلامي متكي به حضور گسترده و سرنوشت ساز مردم مي باشد. {Tب) كنترل و نظارت ولي فقيه بر امور مهم:T} هر چند انتخاب هيئت حاكمه از قبيل، انتخاب رئيس جمهور، نمايندگان مجلس، شوراها و... به مردم واگذار شده است ولي به دليل حساسيت موضوع و حفظ اسلاميت و سلامت نظام از ورود عناصر مخلّ و ناسالم، بر اساس مكانيزم هايي كه در قانون اساسي مشخص شده، ولايت فقيه از طريق شوراي نگهبان در گزينش كانديداها نظارت داشته و حتي در امر مهمي مانند رياست جمهوري، بعد از انتخاب مردم باز هم تنفيذ حكومت او به وسيله ولي فقيه لازم مي باشد. تمامي اين مكانيزم ها بيانگر كنترل و نظارت ولي فقيه و مشروعيت بخشي به ساير اجزاء و عناصر نظام مي باشد. براي آگاهي بيشتر ر.ك: 1. سيد محمدمهدي موسوي خلخالي، شريعت و حكومت، ص 163. 2. آيت الله مصباح يزدي، ولايت فقيه، محمدمهدي نادري قمي، ص 55. 3. دكتر سيد محمدمهدي هاشمي، حقوق اساسي جمهوري اسلامي ايران، ص 81.